Kerkük Katliamı: Tarihin Karanlık Sayfalarından Biri

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

1959’da Türkmenlere Yapılan Saldırılar Neden ve Nasıl Yaşandı?

Irak’ın çok kültürlü kenti Kerkük, 14 Temmuz 1959’da tarihe kara bir leke olarak geçen acı bir olayla sarsıldı. Türkmen halkına yönelik gerçekleştirilen saldırılar, yüzlerce kişinin ölümüne ve binlercesinin mağdur olmasına neden oldu. Peki Kerkük Katliamı tam olarak neydi? Olayların arka planında ne vardı? İşte tüm detaylarıyla Kerkük Katliamı..

Tarih: 14 Temmuz 1959
Yer: Kerkük, Irak
Kaynak: Arşiv belgeleri, tarihçi görüşleri ve uluslararası gözlem raporları

Irak’ın kuzeyinde bulunan Kerkük kentinde 1959 yılında yaşanan olaylar, Türkmen toplumu açısından derin izler bırakan bir trajediye dönüştü. 14 Temmuz 1959’da patlak veren olaylar sırasında, yüzlerce Türkmen’in hayatını kaybettiği, çok sayıda ev ve iş yerinin yağmalandığı ve Türkmen toplumunun hedef alındığı bir katliam yaşandı.

Tarihi Arka Plan

1958 yılında General Abdülkerim Kasım öncülüğünde Irak’ta monarşi devrilmiş ve cumhuriyet ilan edilmişti. Yeni yönetimin başa gelmesinden sonra ülkede siyasi dengeler hızla değişti. Özellikle Irak Komünist Partisi’nin güç kazanması ve bazı etnik grupların bu partiyi desteklemesi, toplumsal gerilimleri artırdı.

Türkmenler, Osmanlı döneminden beri Kerkük’te güçlü bir varlık gösteren, köklü bir topluluktu. Ancak 1959 yılına gelindiğinde Türkmenler, hem siyasi dışlanmayla hem de etnik hedef göstermeyle karşı karşıya kaldı.

Olayların Seyri

14 Temmuz 1959’da, Irak Devrimi’nin yıldönümü kutlamaları bahanesiyle düzenlenen gösteriler sırasında, Kerkük’teki Türkmen mahalleleri hedef alındı. Bazı Irak Komünist Partisi milislerinin de içinde bulunduğu silahlı gruplar tarafından Türkmenlere yönelik saldırılar gerçekleştirildi.

Tanıklıklara göre saldırılar birkaç gün sürdü. Evler, iş yerleri ve kültürel yapılar yağmalandı; çok sayıda sivil öldürüldü, kadın ve çocuklar da dahil olmak üzere insanlar şiddete maruz kaldı.

Resmi ve Gayriresmî Kayıplar

Katliamın ardından ölü sayısı konusunda farklı rakamlar ortaya atıldı. Resmî Irak kaynakları ölü sayısını 20–30 civarında belirtse de, Türkmen toplumu ve bağımsız kaynaklar, hayatını kaybedenlerin sayısının 100’ün üzerinde olduğunu ileri sürüyor. Ayrıca onlarca kişinin kaybolduğu, yüzlerce kişinin yaralandığı ve yaklaşık 1000 Türkmen’in evsiz kaldığı tahmin ediliyor.

Uluslararası Tepki ve Sonrası

Olaylar, dönemin basınında sınırlı yer bulabildi. Ancak Türkiye başta olmak üzere bazı ülkeler bu saldırıları kınadı. Irak hükümeti olayların ardından Kerkük Valisi’ni görevden aldı ve bazı sorumlular hakkında soruşturma başlattıysa da, Türkmenlerin adalet talepleri tam anlamıyla karşılık bulmadı.

Bu olay, Irak Türkmenlerinin tarihindeki en kara lekelerden biri olarak hafızalarda kaldı. Bugün, başta Irak Türkmen Cephesi olmak üzere çeşitli kuruluşlar, 14 Temmuz’u “Kerkük Katliamı Anma Günü” olarak kabul etmekte ve her yıl anma etkinlikleri düzenlemektedir.