İBB iştiraki İSPER koordinasyonunda, BİO ve BETAM ortak çalışması ile “İstanbul İşgücü Piyasası ve Kadın İstihdamı” araştırma raporu yayımlandı.

Rapora göre, İstanbul’daki işsizlik oranları son on yılda azalmakla birlikte, hala her dört işsizden biri bir yıldan uzun süredir iş arıyor. Orta yaş grubunun gençlere kıyasla uzun süre işsiz kalma olasılığı ise daha yüksek. Bu yıl kadın istihdamına odaklanan rapora göre, geleneksel ve kültürel engeller kadın istihdamını olumsuz etkiliyor. Evlilik ve çocuk sahibi olmak kadın istihdamındaki düşüşü kuvvetlendiriyor.

İstanbul İşgücü Piyasası ve Kadın İstihdamı Raporu”na göre; İstanbul işgücü piyasası, Türkiye işgücü piyasasına kıyasla hem erkek hem kadınlarda önemli ölçüde daha yüksek istihdam oranlarına, daha düşük işsizlik oranlarına ve daha eğitimli işgücüne sahip. Tüm bunlara rağmen İstanbul işgücü piyasasının en önemli sorunu; yüksek hayat pahalılığı nedeniyle işgücü arzı ile talebi arasındaki dengesizlik.

Temel sorunlar arasında; ihtiyaç duyulan vasıflarda işgücü kıtlığı, pek çok faaliyet kolunda çalışma koşullarının genç kuşakta kabul edilemez olarak değerlendirilmesi neticesinde çalışan bulmanın güçlüğü, bu sorunların yarattığı yüksek çalışan sirkülasyonuyla istihdamda ortaya çıkan istikrarsızlık ve kadın istihdamında yaşanan çok boyutlu darboğazlar yer alıyor.

3 bin hanede 7 bin 297 yetişkin kişiyle, firma yöneticileriyle ve sektör temsilcileri ile yapılan görüşmeler sonucunda ortaya çıkan rapora damga vuran sonuçlara göre her dört işsizden biri bir yıldan uzun süredir iş ararken orta yaş grubunun gençlere kıyasla uzun süre işsiz kalma olasılığı daha yüksek. Kadın istihdamına ilişkin çarpıcı sonuçların ortaya çıktığı araştırmada geleneksel ve kültürel davranış motifleri kadın istihdamını olumsuz etkiliyor. Yükseköğretim mezunu olan 25-39 yaş arası erkeklerin yüzde 92,7’si çalışırken, aynı yaş grubundaki kadınların yalnızca yüzde 60,3’ü çalışıyor. Evlilik ve çocuk sahibi olmak kadın istihdamındaki düşüşü de kuvvetlendiriyor. Kadınların yaklaşık üçte biri evlendikten sonra işini bırakıyor ve çok azı ilk çocuğun doğumundan sonra iş hayatına geri dönüyor. Makroekonomik açıdan bakıldığında da İstanbul’da 25-39 yaş arasındaki inaktif yaklaşık 900.000 kadını istihdama kazandırmak, kadın istihdam politikalarının en önemli hedefi olması gerektiği vurgulanıyor.

Dördüncüsü yayımlanan İstanbul İşgücü Piyasası ve Kadın İstihdamı Raporu’nun sonuçlarının paylaşıldığı programa İBB Genel Sekreter Yardımcısı Zeynep Neyza Akçabay, İBB İştirakler Hizmet ve İletişim Grubu Başkanı Banu Saraçlar, İSPER AŞ Genel Müdürü Banu Öksün ve Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) Direktörü Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, Araştırmacı Dr. Luis Pinedo Caro katıldı. Programda düzenlenen panelde İBB İnsan Kaynaklarından Sorumlu Başkan Danışmanı Yiğit Oğuz Duman, Evrim Kuran Danışmanlık ve Universium Kurucusu Evrim Kuran ile TurkishWIN Kurucusu Melek Pulatkonak rapor sonuçlarını ve çözüm önerilerini değerlendirdi.

İSPER Genel Müdürü Banu Öksün açılış konuşmasında, 2025 yılı raporunun geçtiğimiz yıllardan en önemli farkının, bu seneki çalışmada kadınların işgücü piyasasında ve istihdamda karşılaştıkları sorunlara özel bir yer verilmiş olması olduğunu belirtti.

İBB İştirakler Hizmet ve İletişim Grubu Başkanı Banu Saraçlar, “Hepimiz biliyoruz ki etkili ve sürdürülebilir istihdam politikaları geliştirmek için; işgücü piyasasının arz ve talep dengesinin, istihdam ve işsizliğin yapısal özelliklerinin, geçmişten günümüze istihdam eğilimlerinin çok iyi analiz edilmesi gerekiyor. Bu seneki çalışmada kadınların işgücü piyasasında ve istihdamda karşılaştıkları sorunlara özel bir yer verilmiş olması ayrıca çok kıymetli. İstanbul’da kadın istihdam oranı %34,9; Türkiye genelinde ise %31,3. Bu oranın artması için çalışma koşulları ve hakların eşitlenmesi gerekiyor. Kadının istihdamının önündeki toplumsal, geleneksel ve kültürel kaynaklı engeller arasında, eşler arası sorumluluk paylaşımının adil olmaması gibi birçok unsur var. Raporda karşımıza çarpıcı bir “çift vardiya” olgusu çıkıyor. Türkiye’de evde iş bölümü, büyük ölçüde geleneksel yapısını koruyor ve kadınlar ev içi sorumlulukların orantısız bir kısmını üstleniyor. İstanbul’daki genç evli çiftlerin %93’ünde kadınların ev içi sorumluluk ve yükleri erkeklerden daha fazla. Ücretli istihdam ve ev işlerini birlikte ele aldığımızda, kadınlar, erkeklere kıyasla sürekli olarak daha fazla saat çalışmaktalar. En çarpıcı sonuçlardan biri, çocuk sahibi çift gelirli hanelerde kadınların haftada yaklaşık 100 saat ev içinde ve dışında çalıştığı. Bu durum, kadınların çift vardiya olgusuyla karşı karşıya olduğunu doğruluyor. Kadınlar büyük bir zaman baskısı altında” İfadelerini kullandı.

İBB İnsan Kaynaklarından Sorumlu Başkan Danışmanı Yiğit Oğuz Duman ise “İstanbul’da artan işsizliğe ve kent yoksulluğuna seyirci kalmamız mümkün değil. İstanbul Büyükşehir Belediyesi, ekosistemiyle beraber milyonlarca insana istihdam ve ekmek sağlayan, 93 bini aşkın çalışanıyla büyük bir organizasyon” ifadelerini kullandı.

İşsizliğe çözüm olarak İBB’nin Bölgesel İstihdam Ofislerini kurduğuna dikkat çeken Yiğit Oğuz Duman, “İstihdam Ofisleri” aracılığı ile bugüne kadar 240 binden fazla kişiyi özel sektörde işe yerleştirdiklerini vurguladı. Duman, “Aynı zamanda bu konuda sadece hizmet değil, politika da üretmeliyiz. İşverenlerin de inisiyatif alması gerekiyor. Kadın istihdamını artırmak için düşünmemiz gereken iki boyut var. Birincisi, istatistiksel boyut, ikincisi ise taktiksel boyut. Biz taktiksel boyutta, kadın istihdamını artırmak amacıyla İBB olarak kadınlara, otobüs şöförü, itfaiyeci, otoparkçı, tren sürücüsü gibi ezber bozan mesleklerde istihdam sağladık. Kreşler açıyoruz; çocuklarını güvenli ve uygun koşullarda kreşlerimize bırakan anneleri istihdama kazandırıyoruz. Üniversite mezunu gençler için oluşturduğumuz ve binlerce gencin katıldığı Genç Yetenek Programı ile kişisel gelişim ve vizyonlarına katkı sağladığımız gençler özel sektörde istihdam ediliyor. Enstitü İstanbul İsmeklerde kadınlara yönelik yeni yetkinlik eğitimleri üzerinde çalışıyoruz” dedi.