Dünyada ülke iktisadına ağır hasar veren ve terörün de en büyük finans kaynağı olan tütün ve tütün mamüllerine kaçakçılığına karşı en aktif çabayı yürüten Türkiye, buna karşın, kaçak tütün ve makaron (İçinde tütün olmayan gövde. Boş makaron sigara, tüketilmek istenen tütünün doldurulmasıyla içilebilir sigara hâlini almaktadır) yüzünden yılda 50 milyar lira kayba uğruyor.

KPMG-Türkiye Kontrol, Vergi ve Danışmanlık şirketinin ‘Türkiye’de Sigara Vergilemesi’ başlıklı raporuna nazaran, Türkiye’de yasa dışı sarmalık tütün tüketiminin her geçen gün artarak toplam tüketimin yüzde 20’sini oluşturduğu varsayım ediliyor. 2021 yılında tütün mamüllerinden alınan özel tüketim vergisinin (ÖTV), toplam ÖTV gelirinin üçte biri kadar olduğu vurgulanan KPMG raporunda hedeflenen 70 milyar liralık ÖTV gelirinin bunun çok altında kaldığı ve 50 milyar liralık bir ÖTV kaybının olduğu kaydedildi.

150 BİN ESNAFIN GELİRİ AZALDI

Raporda, yasa dışı tütün ticaretinin giderek artması vergi kaybının yanı sıra çoğunluğu bakkal, market ve büfelerden oluşan 150 bin esnafın da gelirlerinin azalmasına ve haksız rekabetin büyümesine sebep olduğu da belirtildi. Daha evvelki yıllarda yüzde 21’lere kadar yükselen yasa dışı paketli sigara, kaçakçılıkla faal gayret sayesinde 2019-2020’de yüzde 2 düzeylerine kadar geriledi. Kaçakçılar da yasa dışı sarmalık tütün ve makarona yöneldi. Bunun üzerine kaçak sarmalık tütün ve makaron kullanımda artış görüldü. Kaçakçılığın biçim değiştirmesi üzerine uğraşını daha aktif hâle getirmek isteyen Türkiye de kaçakçılıkla gayrete ait kanunlarını güncelledi.

583 ADRESTE ARAMA, 198 GÖZALTI

Ticaret Bakanı Mehmet Muş da 10 Ocak’taki “2021 Kaçakçılıkla Uğraş Kıymetlendirme Toplantısı”nda 2021’deki operasyonlarda 3,7 milyon paket sigara ile kaçak sigara üretiminde kullanılan 26,1 milyon makarona el koyduklarını söylemişti.

Geçen hafta düzenlenen ‘Nefes 2’ operasyonu kapsamında tütün mamulleri ve makaronları; yasa dışı imalathanelerde üreten ve yasa dışı ticaretini yapan kabahat kümelerinin faaliyet gösterdiği 7 vilayet başta olmak üzere ülke genelinde tespit edilen 583 adreste arama yapılarak 198 kuşkulu gözaltına alındı.

2022 yılı birinci 9 ayında yapılan 6 bin 115 operasyonda; 4,7 milyon paket kaçak sigara, 1,3 milyar boş makaron ile 425 milyon doldurulmuş, 273 ton tütün mamulü ile 329 bin puro ele geçirildi. Operasyonlarda 323 yasa dışı doldurulmuş makaron imalathanesi deşifre edildi, 625 milyon lira vergi kaybının önüne geçildi.