Psikoloji evrensel etik standartlarına uygun bir meslek yasası yürürlüğe girecek mi?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Türk Psikologlar Derneği (TPD) Başkanı Prof. Gökhan Malkoç ”Ülkemizde kapsayıcı, bilimsel bir yasanın yokluğu, psikolojik hizmetleri hukuksal açıdan sorunlu bir noktaya itmekte. Psikologlar için büyük hak kayıpları ortaya çıkmakta. Var olan yasal boşluklar hasta hakları açısından ciddi riskleri beraberinde getirmekte. TPD olarak acil ve öncelikli talebimiz, psikolojinin evrensel etik standartlarına uygun bir meslek yasasının bir an önce hazırlanması ve yürürlüğe girmesidir” dedi.

TPD Başkanı Prof. Gökhan Malkoç, 10 Mayıs Psikologlar Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada, Meslek Yasası ve Ruh Sağlığı Yasası’nın olmamasının yarattığı yasal boşlukların hasta hakları açısından ciddi riskler yarattığı vurguladı.

”Ülkemiz bir afetten diğerine, bir toplumsal krizden diğerine yaralarını saramadan koşarken psikologlara büyük görevler düşüyor. Bu desteği gönüllü olarak vermeye çalışıyoruz” diyen Malkoç, 6 Şubat Depremi’nde kendi buldukları kaynaklarla 1,5 yılı aşkın süre ile 1000’e yakın psikoloğu deprem bölgesinde seferber ettiklerini ve 26 bin 168’den fazla deprem mağduruna psiko-sosyal destek verdiklerini vurguladı. Malkoç, “Bu gönüllü desteğin doğal sınırları var. Devlet psikologlara olan bu ihtiyacı artık görmeli ve kadro atamalarında psikologlara akıl dışı kontenjanlar vermekten vazgeçmeli. Sağlık Bakanlığı tarafından son açıklanan 15 binden fazla kadro içinde sadece 30 psikolog kadrosu var. Bu en hafif tabirle ciddiyetsizliktir” ifadesini kullandı.

Dünyanın hemen her ülkesinde Ruh Sağlığı Yasaları ve Psikolog Meslek Yasaları bulunduğu kaydeden Malkoç, şu görüşlere yer verdi:

”Ülkemizde kapsayıcı, bilimsel bir yasanın yokluğu, psikolojik hizmetleri hukuksal açıdan sorunlu bir noktaya itmekte. Psikologlar için büyük hak kayıpları ortaya çıkmakta. Var olan yasal boşluklar hasta hakları açısından ciddi riskleri beraberinde getirmekte. TPD olarak acil ve öncelikli talebimiz, psikolojinin evrensel etik standartlarına uygun bir meslek yasasının bir an önce hazırlanması ve yürürlüğe girmesidir.”

Bu yaklaşım çağın çok gerisinde kaldı. Klinik psikologlar, eğitimleri ve etik yükümlülükleri gereği kendi mesleki değerlendirmeleriyle terapi planlaması yapma yetkinliğine sahipler, dünyadaki çağdaş uygulamalar da bu yöndedir. Bu sınırlama, hizmet verimliliğini ve hastanın hizmete erişimini olumsuz etkiliyor. Ancak klinik psikologların hekim reçetesine bağlı kalmaksızın terapi planlaması yapabileceğini bir türlü yetkililere anlatamıyoruz.

Lisans ve Lisansüstü Eğitimlerde nitelik sorunları ve bu eğitimlere erişim engelleri sadece öğrencilerimizin değil, tüm psikoloji camiasının ve dolayısıyla bir halk sağlığı sorunudur. Ancak YÖK psikoloji camiasının sesine kulaklarını tıkamış, onlarca yıldır psikologların haklarını ve halk sağlığını korumak yerine sistemin çıkarlarını koruyan bir tutum sergilemiştir.”

Talepler…

Yetkilileri mesleğin temel sorunlarına kalıcı çözümler üretmeye, psikologlara yasal statü getirmeye, özlük haklarını tanımaya ve toplumun psikolojik sağlık hizmetlerine erişimini kolaylaştırmaya yönelik çağrı yapan Türk Psikologlar Derneği, taleplerini de şöyle sıraladı:

”Psikologlar Meslek Yasası çıkarılmalı, psikologların Meslek Odası olarak örgütlenerek öz denetimlerini yapmalarının yolu açılmalı. Diplomasında ‘Klinik Psikoloji’ yazmasa da eşdeğer eğitimi olan uzmanlara serbest çalışma hakkı tanınmalı. Deneyimli psikologlar için istisnai ruhsatlandırma süreçleri ve uygulamalı eğitim almış psikologlar için yetkinlik belgelendirme mekanizması kurulmalı.

Klinik psikologlar hekim reçetesine bağlı kalmaksızın terapi planlaması yapabilmeli. 4 yıllık lisans diploması olan psikologların yetkinlikleri tanınmalı, Serbest Çalışma Yönetmeliğinde bağımsız olarak çalışabilecekleri alanlar tanımlanmalı.

Gelişim psikolojisinden bağımlılık psikolojisine, nöropsikolojiden çevre psikolojisine, adli psikolojiden spor psikolojisine kadar psikolojinin sayısız alt dalı uzmanlık alanları olarak tanınmalı, Psikolog Meslek Yasası ile sadece psikologlara özel yasal bir çerçeve oluşturulmalı ve ilgili Bakanlıklar bünyesinde farklı uzmanlık alanlarına görev tanımlanmalı.

Serbest Çalışma Yönetmeliğinde belirlenen ruhsat başvuru süreleri gerçekçi şekilde yeniden düzenlenmeli; çalışma mekanları için belirlenen standartlar psikolojik hizmetlere uygun hale getirilmeli. Üniversitelerde psikoloji lisans programlarının kontenjanları azaltılmalı, psikoloji programlarına girişte başarı barajı getirilmeli, yüksek lisans programlarının sayısı artırılmalı, tezsiz yüksek lisans programları yaygınlaştırılmalı.

Psikoloji bölümleri öğrenim kadrolarının nitelik ve niceliği açısından yeniden değerlendirilmeli, akreditasyon süreçlerini tamamlamaları takip edilmeli.”