Papa 14. Leo’nun ziyaret edeceği Bursa’nın İznik ilçesinde, adeta her adımda tarih yeniden yazılıyor. Su altındaki tarihi bazilikanın ardından bu kez Eşrefzade Mahallesi’nde bir evin zemininde gün yüzüne çıkarılan dev mozaik, 2500 yıllık geçmişi gözler önüne serdi. Mozaiğin, Kraliçe Nicea’nın sarayına ait olabileceği öne sürülüyor.
Tarihi Mozaiğin Motifleri İlk Kez Görüntülendi
Restorasyon çalışması yapılan evin zemininden mozaik çıkması üzerine İznik Müzesi Müdürlüğü devreye girdi. Kazı alanı ilan edilen evin çevresi mavi brandalarla kapatıldı ve alana “girmek yasaktır” tabelası yerleştirildi. Müze müdürlüğüne bağlı arkeologlar bölgede titiz bir kazı çalışması başlattı.
Dünya’da İlk Kez Görülen Özel Bir Motif
Arkeologlar, ortaya çıkan dev mozaiğin dönemin zenginlerinden birinin malikanesine ait olabileceğini değerlendiriyor. Mozaiğin iki ana motifi bulunuyor: Birincisi, bir aslanın geyiğe saldırdığı av sahnesi; ikincisi ise İznik Gölü’nden kıyıya yanaşan bir balıkçı teknesini betimliyor. Arkeologlara göre, tekneli kompozisyon dünyada ilk kez bu mozaikte görülen benzersiz bir sahne.
Kraliçe Nicea’nın Sarayı mı?
Mozaiğin yer aldığı alanın, İznik’e adını veren Kraliçe Nicea’nın sarayına ait olabileceği iddiaları da gündemde. Mozaiğin Roma dönemine ait olduğunu belirten emekli müze müdürü Taylan Sevil, eser hakkında şu değerlendirmede bulundu:
“Bu taban mozaiği oldukça özel. Kompozisyonlarıyla dikkat çeken bu eser, büyük ihtimalle 1. ya da 2. yüzyıla tarihlenebilir. Av sahnesi ve balıkçı teknesi panoları çok kıymetli. Bu yapı, dönemin zenginlerinden birine ait konak veya malikane olabilir.”
Sevil, tekne sahnesine ilişkin dikkat çeken bir yorumda da bulundu:
“Balıkçılığa ve ava düşkün bir şahsiyetin, İznik Gölü’nde tekne turu yaparken resmedildiği anlaşılıyor. Hatta, o dönemde Bizans saraylarına balıkların İznik Gölü’nden ulaştırıldığı düşünülürse bu tasvirin önemi daha da artıyor.”
2500 Yıllık Mozaik Bugüne Nasıl Ulaştı?
Taylan Sevil, mozaiğin günümüze kadar zarar görmeden ulaşmasının nedenini şöyle açıkladı:
“Roma döneminden sonra mozaik üzerine herhangi bir yapı inşa edilmemiş. Bu nedenle eser korunmuş. Günümüzde ise sadece evin çevresinde modern temel kalıntıları bulunuyor.”